روانشناس، مترجم، شاعر و بنیانگذار روانشناسی در ایران
 

دکتر محمود صناعی (زاده ۱ خرداد ۱۲۹۸ در اراک – درگذشته ۲۱ شهریور ۱۳۶۴ در لندن) روانشناس، مترجم، شاعر و از پیشگامان علم روانشناسی در ایران بود.

تحصیلات و فعالیت‌های علمی:

• صناعی در رشته‌های فلسفه و علوم تربیتی، زبان و ادبیات فارسی، زبان انگلیسی و حقوق از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد.
• در سال ۱۳۲۷ به عنوان رایزن فرهنگی و سرپرست دانشجویان ایرانی به لندن فرستاده شد و در دانشگاه لندن در رشته‌های علوم تربیتی و حقوق ادامه تحصیل داد.
• سپس به طور تخصصی به علم روانشناسی روی آورد و در این رشته دکترا گرفت.
• در سال‌های اقامت در لندن مقالات علمی و تخصصی متعددی نوشت و در کنگره‌های بین‌المللی در ادینبورگ (۱۹۴۸)، استکهلم (۱۹۵۱) و استراسبورگ شرکت کرد.
• در سال ۱۳۳۳ به عضویت انجمن بین‌المللی پسیک‌انالیز (روان‌کاوی) انتخاب شد.
• در سال ۱۳۳۴ به ایران بازگشت و به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت.
• همزمان با تدریس، مشاغلی چون ریاست دانشسرای عالی، مدیریت امتحانات و معاونت وزارت آموزش و پرورش را بر عهده داشت.
• در این دوره بود که مؤسسه روانشناسی دانشگاه تهران را بنیان نهاد.
• با تلاش‌های او، این مؤسسه به آخرین کتاب‌های علمی در زمینه روانشناسی دست یافت و مهم‌ترین نشریات ادواری را گردآوری کرد.
• کتابخانه مؤسسه روانشناسی دانشگاه تهران به یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌ها از نظر منابع کلاسیک روانشناسی در ایران تبدیل شد.

فعالیت‌های فرهنگی:

• مقالات صناعی در زمینه زبان و ادبیات فارسی، تاریخ ایران باستان و تاریخ اسلام و همچنین اشعار او در مجلات یغما، مهر، سخن، ایران‌نامه و … به چاپ می‌رسید.
• پس از تأسیس مؤسسه فروید توسط آنا فروید، دختر زیگموند فروید، از صناعی دعوت شد تا به عنوان مشاور این مؤسسه را یاری دهد.
• او در سال ۱۳۴۸ به همکاری با مؤسسات فرهنگی - علمی نظیر دانشگاه کمبریج و دیگر مؤسسات مرتبط با روانشناسی در اروپا و آمریکا پرداخت.

مرگ:

• گفته می‌شود که صناعی پس از خودکشی دخترش، در لندن خود را جلوی قطار انداخت و خودکشی کرد.
• آرامگاه او در گورستان های‌گیت در شمال لندن قرار دارد.

آثار:

• ترجمه‌ها:
  • آزادی فرد و قدرت دولت (۱۳۳۸)
  • اصول روانشناسی (۱۳۴۲)
  • یادی از استاد
  • روانشناسی آموختن
  • پنج رساله از افلاطون
  • مهمانی چهار رساله دیگر از افلاطون (۱۳۳۴)
  • فدروس و سه رساله دیگر از افلاطون (۱۳۳۴)
  • در آزادی فرد در اجتماع
  • آزادی و تربیت
• اشعار

میراث:

محمود صناعی به عنوان یکی از بنیانگذاران علم روانشناسی در ایران شناخته می‌شود.

• تلاش‌های او در تأسیس مؤسسه روانشناسی دانشگاه تهران و گردآوری منابع علمی در این زمینه، نقش مهمی در توسعه علم روانشناسی در ایران ایفا کرد.
• مقالات و ترجمه‌های او نیز در معرفی روانشناسی به جامعه ایران مؤثر بود.