حنا: ماده‌ای آرایشی با ۹ هزار سال سابقه
حنا، ماده‌ای طبیعی که از برگ‌های گیاه حنا به دست می‌آید، سابقه‌ای طولانی و پرفراز و نشیب در تاریخ بشر دارد. استفاده از این ماده‌ی رنگی به عنوان آرایش و تزئین، به دورانی دور در گذشته باز می‌گردد.
قدمت تاریخی:
- بر اساس مطالعات انجام شده در مرکز دانشگاهی کنت در ایالت اوهایوی آمریکا، سابقه‌ی استفاده از حنا به دوره‌ی دوم عصرحجر یا هزاره هفتم قبل از میلاد مسیح می‌رسد.
- شواهد نشان می‌دهد که حنا قدیمی‌ترین ماده‌ای است که برای نقاشی روی دیواره غارها و همچنین به عنوان ماده‌ای آرایشی در طول تاریخ بشر به کار رفته است.
- در دوره‌های بعدی، آثار استفاده از حنا در پیکرهای مومیایی شده در اهرام مصر مشاهده شده است.
- همچنین شواهدی مبنی بر مرسوم بودن استفاده از حنا در میان بابلی‌ها، آشوری‌ها، سومری‌ها، سامی‌ها و کنعانی‌ها به ثبت رسیده است.
کاربردهای حنا:
- خالکوبی: بعد از اینکه خالکوبی (تاتو) بر روی بدن در میان جوانان غربی رواج گسترده‌ای یافت، رنگ حنا بر روی بدن با طرح‌هایی متنوع و گاهی جدید نیز در خاورمیانه و حتی در برخی از کشورهای عربی مورد استقبال واقع شد.
- مراسم عروسی: در مقالات متعددی که درباره شناخت آداب و رسوم ملل باستانی نوشته شده، آمده که از هزاران سال پیش تاکنون «شب حنا» به عنوان یکی از مهم‌ترین مقدمات برگزاری جشن عروسی در تمام خاورمیانه، خصوصاً ایران و کرانه شرقی دریای مدیترانه مانند سوریه، فلسطین، اسرائیل و لبنان مرسوم بوده است.
گسترش حنا در جهان:
- با ظهور اسلام، پیشوایان این دین استفاده از حنا را یکی از سنت‌های پسندیده دانستند و با گسترش اسلام در شرق و غرب عالم، حنا نیز در میان طیف وسیع‌تری از ملت‌های جهان مرسوم شد.
- در حقیقت، استفاده از حنا در هند، آسیای جنوب شرقی و بخش‌هایی از چین بعد از گسترش اسلام رواج بیشتری یافته است.
- سابقه استفاده از حنا در اروپای شرقی، خصوصاً یونان و نیز بخش‌هایی از روم باستان به ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد.
- حنا البته در نقاط غربی اروپا تا هزاره اول میلاد مسیح مرسوم بوده، ولی بعد از آن کمتر استفاده شده است.
- بعد از حمله مسلمانان به اروپا، استفاده از حنا برای زیبایی در میان زنان دوباره مرسوم شد و البته به گفته محققان، در بخش‌هایی از اروپا به عنوان یک فرهنگ اسلامی تلقی شد.
ممنوعیت و احیا:
- بر اساس این موضوع، در سال ۱۵۶۷ دادگاه تفتیش عقاید در اسپانیا که تحت نظر کلیسا بود، استفاده از حنا را در سراسر این کشور ممنوع اعلام کرد.
- با این حال، حنا به مرور جایگاه خود را در فرهنگ‌ها و جوامع مختلف باز یافت و امروزه شاهد استفاده از آن در سراسر جهان هستیم.
- به طوری که مجله اکونومیست در یکی از گزارش‌هایش نوشته است، مراکز زیبایی در اروپا و آمریکا نیز در حال استفاده هرچه بیشتر از حنا به عنوان یکی از مواد آرایشی مدرن هستند.
حنا، ماده‌ای که از دل تاریخ کهن سر برآورده، همچنان در دنیای امروز مورد استفاده قرار می‌گیرد و نقش‌آفرین در زیبایی و فرهنگ جوامع مختلف است.
ادامه: دنیای رنگارنگ حنا
همانطور که اشاره شد، حنا با قدمت تاریخی طولانی و کاربردهای متنوع، جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ‌های مختلف پیدا کرده است. در ادامه به برخی از این کاربردها و ویژگی‌های جالب حنا می‌پردازیم:
رنگ حنا:
- رنگ طبیعی حنا نارنجی مایل به قرمز است. اما با ترکیب حنا با مواد مختلف، می‌توان طیف وسیعی از رنگ‌ها را ایجاد کرد.
- برای مثال، با ترکیب حنا با قهوه، رنگ آن تیره‌تر می‌شود و به قهوه‌ای می‌رسد.
- همچنین، با ترکیب حنا با لیمو یا آب لیمو، رنگ آن روشن‌تر شده و به نارنجی نزدیک می‌شود.
- جالب است بدانید که رنگ نهایی حنا روی پوست افراد مختلف، می‌تواند کمی متفاوت باشد. این موضوع به دلیل تفاوت در میزان اسیدیته پوست افراد است.
خواص دارویی حنا:
- علاوه بر جنبه‌های آرایشی، حنا دارای برخی از خواص دارویی نیز می‌باشد.
- از برگ‌های حنا برای تهیه‌ی ضماد استفاده می‌شود که خاصیت ضد قارچی و ضد التهابی دارد.
- در طب سنتی از حنا برای درمان تب، سردرد، سوختگی‌های جزئی و مشکلات پوستی استفاده می‌شود.
انواع حنا:
- دو نوع اصلی حنا وجود دارد: حنای بی‌رنگ (Cassia Obovata) و حنای رنگی (Lawsonia Inermis).
- حنای بی‌رنگ برای تقویت و حالت‌دهی به مو استفاده می‌شود و خاصیت رنگدهی ندارد.
- حنای رنگی همان نوعی است که برای رنگ کردن مو و نقش حنا روی دست و پا به کار می‌رود.
نگهداری از حنا:
- پودر حنا برای مدت زمان طولانی قابل نگهداری است، به شرطی که در جای خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود.
- برای حفظ کیفیت حنا، بهتر است آن را در ظرف دربسته نگهداری کنید.
نکات ایمنی در استفاده از حنا:
- در صورت داشتن حساسیت پوستی، قبل از استفاده از حنا حتما تست حساسیت انجام دهید.
- از حنای سیاه یا تیره رنگ برای رنگ کردن مو استفاده نکنید، زیرا ممکن است حاوی مواد شیمیایی مضر باشد.
- در صورت تماس حنا با چشم، آن‌ها را با آب فراوان بشویید.
حنا در ایران:
- در ایران، استفاده از حنا سابقه‌ای طولانی دارد و همچنان در بسیاری از مراسم‌های سنتی، به ویژه جشن‌های عروسی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- مراسم «شب حنا» یکی از رسوم سنتی ایرانی است که در آن، از حنا برای رنگ کردن دست و پای عروس و گاهی داماد استفاده می‌شود.
- همچنین، از حنا برای رنگ کردن مو و ابرو نیز در ایران استفاده می‌شود.
نتیجه‌گیری:
حنا، ماده‌ای طبیعی و چند منظوره است که از گذشته‌های دور تاکنون، کاربردهای فراوانی در زیبایی، بهداشت و حتی فرهنگ جوامع مختلف داشته است. با شناخت بیشتر از خواص و ویژگی‌های حنا، می‌توان از این ماده‌ی ارزشمند به بهترین شکل استفاده کرد.
نظر شما