مجله  پگاه حوزه  15 تیر 1381، شماره 56 

نویسنده : فیاض، ابراهیم
در تاریخ تمدن غرب «گلادیاتورها» از جایگاه ویژه ای برخوردارند. چرا که در یونان قدیم یک طرف اشراف بودند. طرف دیگر بربرها که این تقسیم بندی دوگانه در روم باعث تبدیل جامعه به بزرگان و گلادیاتورها شد. همان طور که در یونان قدیم بربرها بطور ذاتی برای خدمت گذاری به اشراف خلق شده بودند. گلادیاتورها هم به طور جسمانی و روحانی برای خوش گذرانی جامعه بزرگان امپراطور روم خلق و زاده شده بودند.

گلادیاتورها سخت مورد علاقه ی اشراف و بزرگان بودند و در محافل خصوصی و عمومی آنها حضور پیدا می کردند. با آن که در آخر امر باید یا می کشتند و یا کشته می شدند، ولی این مسأله مانع از آن نمی شد که محبوب شخصیت های بزرگ سیاسی و اجتماعی نبوده و حتی زندگی مرفّهی نداشته باشند.

ولی در امپراطوری غرب امروز یا روم جدید، دیگر خشونت های مربوط به گلادیاتورها وجود ندارد، بلکه نوع گلادیاتوری خاص تمدن خود را دارد؛ یعنی کسانی که به یک مبارزه ی شدید در استادیوم هایی مثل استادیوم های روم قدیم می پردازند و سبب سرگرمی بزرگان سیاست، اقتصاد و... می شوند تا مردم عادی را گردهم آورند.

در تمدن روم قدیم، اگر گلادیاتورها پیروزی های مکرر به دست می آوردند آن ها سخت مقرب و قهرمان محبوب دل ها می گشتند، مثل فوتبالیست های امروز، ولی هر چه قدر قرب و منزلت پیدا می کردند باز هم همان گلادیاتور بودند. مثل فوتبالیست های امروز که هر چه قهرمان شوند و مقرب نزد مردم و مسئولین، در نهایت این وضعیت تا روزی ادامه دارد که آن ها در میدان باشند، ولی در عین حال فقط یک فوتبالیست می باشند، نه بیشتر و روزی که از ادامه ی مسابقه بخاطر سن بالا و یا عدم قدرت بازی مورد پسند بزرگان فوتبال و یا مردمان هیاهو، دوری کنند، آنها در یک حالت مرگ و بی نامی مثل گلادیاتورها فرو می روند. مگر این که راه گلادیاتوری جدید را بعهده بگیرند؛ یعنی مربی گلادیاتورهای جدید و جوان شوند تا قانون گلادیاتورها و فرهنگ آن روز بروز غنی تر و فعال تر و با نوآوری بیشتر همراه شود. با فرهنگ آن روز بروز برای هیاهو کنندگان تماشاگر، جالب تر و برای بزرگان سبب اعتبار بیشتر شود و جالب آن است که این حالت گلادیاتوری، اول در مرکز شهرهای بزرگ امپراطوری روم، به طور عظیم و محکم برقرار می شد، چرا که گلادیاتورها از چهار سوی دنیا و حاشیه های امپراطوری به سوی مراکز امپراطوری روانه اند و کارشان سرگرم کردنِ مردم آن دیار است که در مقابل، راحتی و رفاه دریافت می کنند و هر چه سرگرمی بیشتری خلق کنند از این امکانات بیشتر بهره می گیرند و ارزش آنها به میزان ایجاد سرگرمی هاست.

فوتبالیست های امروز، از کل جهان اطراف و حاشیه به سوی مرکز امپراطوری غرب در حرکت هستند تا بلکه از راه سرگرم کردن مردم آن دیار شهرتی به دست آورند و سپس از طریق همان شهرت پولی اخذ کنند. آنها خرید و فروش می شوند و بر روی آنها قیمت گذاشته می شود، باشگاه های گلادیاتوری فوتبال با پول زیادتر این گلادیاتورهای فوتبالیست را از جنگ دیگران بیرون می کشند و این خرید و فروش و قیمت پرداختی سبب افتخار آنها شده و سبب حسرت دیگران که ناظر این خرید و فروش منعکس در رسانه های جمعی فعلی هستند و جالب آن است که بدانیم هر چه به انتهای امپراطوری روم غیرمسیحی نزدیکتر می شویم، می بینیم که گلادیاتورها اقتدار و سرگرم کننده تر می شوند و تمدن غرب نیز هم چه به سوی آینده ی خود می رود، فوتبال روزبروز گرم تر و سرگرم تر می شود، بطوری که اتحادیه ی اروپا طوری جلسات خود را تشکیل می دهد که منافات با زمان پخش فوتبال نداشته باشد، تا بتوانند خود به طور مستقیم ناظر این بازی ها باشند.

می توان گفت: امپراطوری روم در نهایت هویت خودش را در این گلادیاتورها می داند، بطوری که اگر گلادیاتورها را از صحنه خارج کنیم هویتی برای خودش نمی بیند. در فیلم گلادیاتور (برنده ی جایزه ی اسکار) به خوبی پیدا می باشد و غرب امروز آن را به عنوان عبرت می نگرد. امروزه در تمدن غرب نیز فوتبال همین حالت هویت بخشی به تمدن غرب را پیدا کرده است، به طوری که الان نمی توانند از فوتبال به عنوان یک هویت اجتماعی و فرهنگی چشم پوشی کنند. چرا که فوتبال و گلادیاتورهای آن سبب همبستگی اجتماعی در سطح شهر ما، مناطق و کشوری و ملی می شود. به طوری که از نظر امپراطوری غرب می توان جهان را بر اساس فوتبال تقسیم بندی کرد: قسمت های عقب مانده و قسمت های میانه و قسمت های پیشرفته که تمرکز و مرکز ثقل فوتبال و فرهنگ آن در خود غرب است و بقیه به طور اقماری به دور آن مرکزیت می گردند. ستاره های بزرگ کشورهای لاتین بعنوان حاشیه ی غرب به سوی ثقل خود؛ یعنی اروپا می روند و در آنجا به گلادیاتوری می پردازند تا گلادیاتورهای مشتی افریقایی که امروزه وارد این استادیوم های می شوند تا تماشاگران غربی را به سراسر نشاط تبدیل کنند و بر اساس این نشاط، تمدن خودشان را برپا نگه دارند. و از مرکزیت گلادیاتوری خود سخت محافظت می کنند، چون اگر این مرکزیت را از دست دهند، در درون خود دچار مشکل می شوند؛ مثل جام جهانی امسال.