پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1398
پدیدآور: شبنم امدادی 
استاد راهنما: محمدصادق لبانی مطلق
دانشگاه خاتم، دانشکده علوم انسانی

چکیده

تجارت‌ جهانی و حمل ‌و‌‌ نقل دریایی ‌‌اصل اساسی رشد و شکوفایی اقتصادی در سراسر جهان می‌‌‌‌‌‌باشند. با این حال مهم‌ترین عوامل آلودگی دریا، ورود نفت از کشتی به دریاست که چه به صورت عمد یا غیرعمد (در نتیجه تصادفات کشتی‌ها) یا انتقال نفت از طریق لوله‌های نفتی یا در نتیجه استخراج نفت‌ حین حفاری و یا سهل‌انگاری در تاسیسات نفتی صورت می‌گیرد. منشا و ماهیت مسئولیت مدنی، انتساب مسئولیت به فعالان کشتیرانی و مسئولیت دولت، جبران خسارت زیاندیدگان از طریق بیمه، صندوق جبران خسارت و بحث تحدید مسئولیت و مسائل مرتبط با تعارض قوانین از جمله مسائلی است که در ایجاد یک آلودگی در دریا مطرح می‌شود. علاوه بر این با توجه‌ به اهمیت روز افزون بحث محیط ‌زیست و مسئله حفاظت از آن، موضوع مسئولیت آلودگی زیست‌ محیطی دریایی اهمیت ‌بسزایی یافته است. از نظر محیط ‌زیست، صنعت‌ کشتیرانی با اجرای‌ کنوانسیون‌های سازمان بین‌المللی دریانوردی در حال بهبود عملکرد خود است. از آنجایی که هیچ یک از اسناد بین‌المللی به طور مستقیم به مسئله مسئولیت مدنی فعالان کشتیرانی نپرداخته است، در نتیجه در این تحقیق ما به بررسی اصول کلی حقوقی حاکم بر محیط‌ زیست بین‌المللی و کنوانسیون‌های مسئولیت ‌مدنی ناشی از خسارت آلودگی نفتی مصوب 1969 (اصلاحیه‌ 1992‌) و نیز کنوانسیون مسئولیت ‌مدنی ناشی از خسارت‌ آلوگی نفت مخزن سوخت‌کشتی 2001 و کنوانسیون تأسیس یک صندوق بین‌المللی برای جبران غرامت ناشی از آلودگی نفتی مصوب 1971 (اصلاحیه سال 1992) و کنوانسیون حقوق دریاها و سایر کنوانسیون‌های مرتبط و قوانین داخلی ایران و نیجریه و کانادا پرداخته‌ایم تا بتوانیم به مهم‌ترین پرسشی که به ذهن می‌رسد، یعنی تعیین شخص یا اشخاص مسئول پاسخ داده و مبانی مسئولیت ناشی از آلودگی‌های نفتی و طرق جبران خسارت آلودگی نفتی زیست محیطی دریایی و منابع مالی جهت جبران خسارت وارده را تبیین نماییم.