موضوع: جایگاه فرد در جوامع سنتی
گزیده متن:

در بسیاری از جوامع سنتی، هدف اصلی دولت افزایش قدرت و افتخار خود بوده است.
منافع و نیازهای فردی مورد توجه قرار نمی‌گرفته است.
دولت و مذهب به شدت به هم وابسته بودند.
فرد به عنوان فرد، به دنیای ناسوتی تعلق داشت و خدایان در مرکز دنیای مذهبی بودند.
بین دنیای فردی و دنیای مذهبی شکاف وجود داشت.
اهداف دولت و اهداف فرد از هم جدا بودند.
فرد خود را به عنوان ابزاری برای تحقق اهداف دولت می‌دید.
فرد با جذب شدن در جامعه، از خواست‌های جامعه پیروی می‌کرد.
سرنوشت فرد تابع سرنوشت وجود جمعی بود.
وابستگی فرد به جامعه برای بقای جامعه ضروری بود.

تحلیل:
دورکیم در این بخش از کتاب خود به بررسی جایگاه فرد در جوامع سنتی می‌پردازد. او معتقد است که در این جوامع، فردیت از اهمیت چندانی برخوردار نبوده و تمرکز اصلی بر روی جمع بوده است. دولت و مذهب به شدت به هم وابسته بودند و هر دو بر ضرورت اطاعت فرد از هنجارها و قوانین جمعی تأکید می‌کردند.
فرد در این جوامع به عنوان عضوی از یک کل بزرگتر دیده می‌شد و هویت و ارزش خود را از تعلق به این کل می‌گرفت. او به ندرت به دنبال منافع و اهداف فردی خود بود و در عوض، خود را وقف اهداف و آرمان‌های جمع می‌کرد.
دورکیم این وابستگی فرد به جامعه را برای بقای جامعه ضروری می‌داند. او معتقد است که جوامع سنتی بدون وجود این وابستگی قادر به حفظ نظم و انسجام خود نبودند.
نکات قابل توجه:

دیدگاه دورکیم در مورد جایگاه فرد در جوامع سنتی تا حدودی جبرگرایانه است. او معتقد است که فرد در این جوامع هیچ گونه اختیار و اراده‌ای از خود ندارد و مجبور به اطاعت از هنجارها و قوانین جمعی است.
دورکیم به نقش دین در جوامع سنتی توجه زیادی می‌کند. او معتقد است که دین در این جوامع به عنوان ابزاری برای کنترل و نظم اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
دیدگاه دورکیم در مورد جوامع سنتی تا حدودی کلیشه‌ای است. او تنوع موجود در این جوامع را نادیده می‌گیرد و تصویری یکسان از همه آنها ارائه می‌دهد.

با وجود این، نظرات دورکیم در مورد جایگاه فرد در جوامع سنتی همچنان از اهمیت زیادی برخوردار است. او به خوبی نشان می‌دهد که چگونه در این جوامع، فردیت تحت الشعاع جمع قرار می‌گیرد و هویت و ارزش فرد از تعلق به جمع ناشی می‌شود.
سوالات برای بحث:

آیا دیدگاه دورکیم در مورد جایگاه فرد در جوامع سنتی با واقعیت مطابقت دارد؟
نقش دین در جوامع سنتی چه بود؟
چه تفاوتی بین جایگاه فرد در جوامع سنتی و جوامع مدرن وجود دارد؟

منابع:

دورکیم، امیل. (1394). درس‌های جامعه‌شناسی. ترجمه سیدجمال‌الدین موسوی. تهران: نشر نی.