پارسای داخل کشور کارشناسی ارشد 1392
موضوع: معارف اسلامی
پدیدآور: نیلوفر دهقان 
استاد راهنما: ابراهیم ابراهیمی 
استاد راهنما: محمدرضا قاسمی
دانشگاه اراک، دانشکده علوم انسانی
چکیده

نزول و جمع قرآن‌، از جمله مسائل بحث برانگیز در حیطه‌ی علوم قرآنی می‌باشد که پرسشهای بسیاری را موجب گردیده است. روشن شدن کیفیت نزول و جمع‌آوری قرآن‌، نقش به سزایی در فهم و تفسیر آیات قرآن دارد و بحث و بررسی در این مسئله به بسیاری از شبهاتی که در این زمینه مطرح شده پاسخ می‌دهد. این پژوهش با عنوان «بررسی تطبیقی نزول قرآن و تدوین آن از دیدگاه آیت الله معرفت و جلال الدین سیوطی» مطابق نظر این دو اندیشمند تنظیم شده است. در این تحقیق‌، سعی بر آن شده است که در حد وسع و توان نویسنده به بررسی و اقوال این دو عالم مهم قرآنی‌، در دو حوزه‌ی شیعه و اهل تسنن پرداخته و آن‌چه که از این دو به حق نزدیکتر است‌، مشخص گردد.آیت الله معرفت‌، در باب نزول قرآن قائل به تدریجی بودن قرآن است و دلایل قائلان به نزول دفعی را چاره ساز نمی‌داند. ایشان بیان می‌کند که آغاز نزول قرآن در شب قدر است. سیوطی با استناد به روایاتی که از ابن عباس نقل شده معتقد است قرآن در شب قدر به آسمان دنیا فرود آمد و سپس به صورت تدریجی نازل شده است. ما با بررسی دو دیدگاه‌، به این نتیجه رسیدیم نظر آیت الله معرفت به صواب نزدیکتر است. در بحث جمع و تدوین قرآن‌، هر دو اندیشمند قائل به جمع و تدوین قرآن پس از رحلت پیامبر هستند‌، با این تفاوت که آیت الله معرفت معتقد است قرآن بطور رسمی در زمان عثمان جمع‌آوری شده و مصحف جمع‌آوری شده در زمان ابوبکر‌، فاقد نظم و ترتیب بوده و هر صحابه دارای مصحفی شخصی بوده‌اند ولی سیوطی جمع‌آوری در مصحف واحد را در زمان ابوبکر می‌داند. ما با استناد به دلایلی که آیت الله خویی و دیگر دانشمندان‌، بیان می‌کنند نظر ایشان را قابل قبول نمی‌دانیم. این نظر را می‌پذیریم که جمع و تدوین قرآن در زمان پیامبر صورت گرفته است.