موضوع : پژوهش | مقاله

«بیت النور»، پناهگاه تاریخ ساز شیعه

هر ساله، در روز بیست و سوم ربیع الاول، مردم شهر مقدس قم، سالروز ورود کریمه اهل بیت، حضرت فاطمه معصومه (س) را جشن می گیرند و با در دست داشتن شاخه های گل، ناقه شتر نمادین حضرت را گلباران و از محل اقامتگاه وی، معروف به بیت النور، به سمت حرم مطهر ایشان حرکت می کنند.
حضرت معصومه(س) در سال 201 هجری قمری، از مدینه به همراه حدود چهارصد نفر از بستگان و یاران نزدیک خود به قصد زیارت برادرش علی بن موسی الرضا(ع) به سوی خراسان حرکت کرد. در جریان این سفر ودر شهر ساوه، مأموران عباسی با آنها درگیر شده و عده ای از کاروان اهل بیت را به شهادت رساندند؛ چنان که حسن بن محمد بن حسن قمی می نویسد: " وقتی حضرت معصومه (س) و همراهان به شهر ساوه رسیدند، مأموران حکومت عباسی با آنها درگیر شدند و عده ای از آنها را به شهادت رساندند. حضرت معصومه(س) در همان جا بیمار شدند. از همراهان سؤال کرد از این جا تا قم چقدر فاصله است؟ به ایشان عرض شد: ده فرسخ. حضرت فرمود: مرا از این جا به قم منتقل کنید"!
همچنین مرحوم محمد محمدی اشتهاردی در کتاب " حضرت معصومه؛ فاطمه ثانی " می نویسد: " پس از این که مأمورین حکومت عباسی در ساوه، جلوی کاروان حضرت معصومه را گرفتند، حدود 23 نفر از آنها کشته شدند، گروهی اسیر و گروهی نیز متواری گردیدند. نقل شده که حضرت معصومه را عمال بنی عباس در ساوه مسموم کردند. آن حضرت در حال بیماری، قم را اختیار کرد؛ چون قم مرکز شیعیان بود؛ از این رو رهسپار قم شد. " نیز علامه مجلسی از تاریخ قدیم نقل می کند که گفت: " قول صحیح تر این است: هنگامی که خبر ورود حضرت معصومه(س) به ساوه و خبر بیماری او به آل سعد (شیعیان عرب اشعری) رسید، آل سعد به اتفاق تصمیم گرفتند به ساوه بروند و آن حضرت را دعوت کرده و به قم بیاورند. در میان آنها موسی بن خزرج بن سعد اشعری، وقتی که به کاروان حضرت معصومه (س) رسید، مهار شتر او را(که آن حضرت در این هنگام در میان محمل سوار بر شتر بود) گرفت و او را به قم آورد و در خانه خود مهمان نمود. حضرت معصومه(س) شانزده یا هفده روز در خانه موسی بستری بود تا از دنیا رفت. "
به هر حال، حضور ایشان هر چند کم، اما تأثیرات فراوانی بر شهر مقدس قم بر جای گذاشت؛ شهری که به تعبیر حسن بن محمد بن حسن قمی، از همان سده اول هجری، تشیع در آن رواج یافته بود. و این شهر از سوی امامان شیعه به عنوان پناهگاه شیعه معرفی می شد و خیل عظیمی از پیروان اهل بیت(ع) را در خود جای داده بود؛ از جمله این پیروانِ اهل بیت، خاندان اشعری بودند. بنابراین، شهر مقدس قم در اواخر سده اول هجری قمری، با ورود تعدادی از شیعیان کوفه به تدریج، مذهب شیعه را پذیرفت و به عنوان یک شهر شیعی معروف گشت.
ولی با ورود حضرت معصومه(س) به قم، فصل نوینی در اهمیت این شهر در گسترش اسلام و مذهب شیعه گشوده شد هم اکنون نیز با حضور عالمان و فقیهان بسیاری در این شهر، افق های روشنی برای گسترش تشیع و اسلام بر روی جهانیان گشوده شده است. نوشتار خود را با این حدیث گهربار علی بن موسی الرضا(ع) به پایان می برم که فرمودند: کسی که حضرت معصومه را در قم زیارت کند مانند آنست که مرا زیارت کرده است. و در حدیث دیگری فرمودند: کسی که حضرت معصومه(س) را با آگاهی به حق وی زیارت کند، شایسته بهشت می شود.

 

منبع: روزنامه قدس ۱۳۸۸/۱۲/۱۹
نویسنده : سید جواد میر خلیلی

نظر شما