موضوع : دانشنامه | د

ابوحنیفه دینوری



ابوحنیفه دینوری ( احمدبن داودبن ونند معروف به ‌ابوحنیفه دینوری ) زادگاهش دینور در کرمانشاه و به ‌تاریخ تقریبی (۸۲۸ - ۸۸۹ میلادی) برابر با (۲۲۲ - ۲۸۲ هجری قمری) در دوران سامانیان است.
نامبرده تحصیلات خود را در اصفهان ، کوفه و بصره به‌پایان رساند و از محضر اسحاق سکیت و پسرش یعقوب سکیت بهره‌ها گرفت. دینوری ، گیاه‌شناس ، مورخ ، جغرافیدان ، ستاره‌شناس و ریاضیدان ، نحوی و لغت‌شناس بوده و به‌علوم هند آشنائی داشته است.
یکی از آثار معروف او «کتاب‌النبات» است که به‌شناخت گیاهان اختصاص داشته و به ‌تأیید کارشناسان این رشته ، وی اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیقات خود استخراج کرده است و دیگران از او نقل قول کرده‌اند. لکلرک درباره او گفته است :
ابوحنیفه، کردتبار ، بزرگترین گیاه‌شناس مشرق‌زمین است و از اینکه ابن ابی اصیبعه از ترجمه حال او غفلت کرده تعجب می‌کند و می‌گوید ابن بیطار نام پنجاه گیاه را که گذشتگان از آن شناختی نداشتند از ابوحنیفه نقل می‌کند و در همه‌جا مشهود و هویداست که دینوری به‌نقل اکتفا نکرده و خود به‌ نفسه ، انواع گیاهان ِ نامبرده در کتاب ِ خود را دیده و به‌تشریح آنها پرداخته است. از کتابهای دیگر او کتاب‌الاکراد است که پیرامون اصل و نسب کردها نوشته است. کتاب‌های تاریخ او بین سال‌های (۱۸۸۸ - ۱۹۱۲ میلادی) به‌ وسیله «ولادیمیر گیرگاس» و «کراخکوفسکی» در شهر لیدن ِهلند به‌زبان فرانسه ترجمه و انتشار یافته‌است. تاریخ مرگ وی را در آخرین هفته مارس ۸۹۵ میلادی ذکر کرده‌اند.

آثار دینوری
کتاب تفسیرالقران
کتاب‌الانواء (انواء = جمع نوء و به‌معنی سقوط ستاره در مغرب است)
کتاب اصلاح‌المنطق
امامت و سیاست
کتاب لحن‌العامه
کتاب‌الفصحا
کتاب حساب‌الدور والوصایا
کتاب‌الزیج
کتاب‌النبات (در دو جلد)
کتاب‌الجبر والمقابله
کتاب جواهرالعلم
کتاب‌الرد علی رصدالاصبهانی
کتاب‌الشعر و الشعراء
کتاب‌التاریخ
کتاب اخبارالطوال (شاید همان کتاب‌التاریخ باشد)
کتاب فی‌حساب‌الخطائین
کتاب‌البلدان
کتاب‌القبلة والزوال
کتاب‌البحث فی‌حساب‌الهند
کتاب‌الجمع والتفریق
کتاب نوادرالجبر
کتاب‌الاکراد

نظر شما