جشنواره فیلم ونیز یک جشنواره فیلم بین‌المللی است که هر ساله در شهر ونیز ایتالیا برگزار می‌شود. این جشنواره قدیمی‌ترین جشنواره فیلم در جهان و یکی از سه جشنواره فیلم بزرگ جهان به‌شمار می‌رود. جشنواره فیلم ونیز در کنار جشنواره‌های فیلم کن و برلین از مهم‌ترین رخدادهای سینمایی اروپا و جهان به‌شمار می‌آید.

نخستین دوره جشنواره فیلم ونیز در سال ۱۹۳۲ میلادی برگزار شد. در طول سال‌های جنگ جهانی دوم جشنواره فیلم ونیز برگزار نشد و در برخی سال‌ها بخش مسابقه آن فعال نبوده‌است.

جشنواره فیلم ونیز در دو بخش اصلی مسابقه و خارج از مسابقه برگزار می‌شود. بخش مسابقه شامل فیلم‌هایی است که برای کسب جوایز اصلی جشنواره، از جمله شیر طلایی، رقابت می‌کنند. بخش خارج از مسابقه شامل فیلم‌هایی است که در بخش مسابقه حضور ندارند اما برای نمایش عمومی انتخاب شده‌اند.

جوایز اصلی جشنواره فیلم ونیز عبارت‌اند از:

• شیر طلایی بهترین فیلم
• شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی
• جام روباه طلایی بهترین بازیگر مرد
• جام روباه نقره‌ای بهترین بازیگر زن
• جایزه ویژه هیئت داوران
• جایزه بهترین فیلمبرداری
• جایزه بهترین فیلم‌نامه
• جایزه بهترین موسیقی متن
• جایزه بهترین طراحی صحنه
• جایزه بهترین تدوین
• جایزه بهترین جلوه‌های ویژه
• جایزه بهترین فیلم مستند
• جایزه بهترین فیلم کوتاه

جشنواره فیلم ونیز طی سال‌های برگزاری خود، میزبان بسیاری از فیلم‌های مهم و تأثیرگذار تاریخ سینما بوده‌است. برخی از فیلم‌های برنده جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز عبارت‌اند از:

• نان و شکلات (۱۹۴۹) به کارگردانی روبرتو روسلینی
• هشت و نیم (۱۹۶۳) به کارگردانی فدریکو فلینی
• اتود در رنگ (۱۹۷۱) به کارگردانی میکل آنجلو آنتونیونی
• روزی روزگاری در آمریکا (۱۹۸۴) به کارگردانی سرجیو لئونه
• گانگسترهای نیویورکی (۱۹۹۰) به کارگردانی مارتین اسکورسیزی
• تایتانیک (۱۹۹۷) به کارگردانی جیمز کامرون
• ۲۰۰۱: ادیسه فضایی (۱۹۶۸) به کارگردانی استنلی کوبریک
• همشهری کین (۱۹۴۱) به کارگردانی اورسن ولز
• پدرخوانده (۱۹۷۲) به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا

جشنواره فیلم ونیز یکی از مهم‌ترین رویدادهای سینمایی جهان به‌شمار می‌رود و تأثیر زیادی بر صنعت سینما داشته‌است. این جشنواره به معرفی فیلم‌سازان و فیلم‌های جدید از سراسر جهان کمک می‌کند و نقش مهمی در شکل‌گیری جریان‌های مختلف سینمایی ایفا کرده‌است.