این مقاله در خصوص روابط تجاری روسیه و ایران توسط الکساندر کارپیچ، معاون رئیس بخش روسی کمیسون تجاری روسیه- ایران نوشته شده است و در بخش فارسی سایت ترجمه گردید، در این مقاله آمده است:
اهمیت استراتژیک روابط اقتصادی با ایران برای روسیه بر هیچ ‌کس پوشیده نیست.ایران یک شریک تجاری بزرک در خاورمیانه است، بازاری که در آن تقاضای زیادی برای تولیدات روسیه از جمله در تجهیزات حمل و نقل، چوب و فلز وجود دارد، علاوه بر این ایران راه ورود بسیاری از کالاهای مهم به روسیه است.

منافع مشترک
ایران و روسیه، هر دو منافع مشترکی در حوزه دریای خزر دارند. اصلی‌ترین عرصه منافع مشترک، استخراج و انتقال منابع نفتی در این منطقه، توسعه کوریدورهای بین‌المللی برای ترانزیت کالاهای ملی و بین‌المللی در خط شمال- جنوب و بهره‌برداری از منابع طبیعی منطقه می‌باشد.
همکاری با ایران در حوزه نفتی از جمله در ایجاد کریدورهایی برای ترانزیت سوخت و نفت خام نه تنها برای روسیه از لحاظ اقتصادی بسیار سودمند است بلکه در تقویت سیاست خارجی روسیه در آسیای مرکزی و جنوبی همچنین در شرق دور و نزدیک بسیار موثر خواهد بود و در نهایت به تامین امنیتی انرژی در این مناطق خواهد انجامید.
با توجه به شرایط ویژه ایران در حال حاضر، این کشور اهمیت ویژه‌ای برای تعامل با روسیه به خصوص در حوزه اقتصادی قائل است.

روابط تجاری ایران- روسیه
حجم مبادلات تجاری ایران در تراز تجارت خارجی روسیه ( حدودا ۰٫۴ درصد) با پتانسیل موجود اصلا همخوانی ندارد. این حجم پایین بر ضرورت تحرک بیشتر برای توسعه روابط تجاری میان دو کشور دلالت می‌کند.
از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ در روابط تجاری ایران روسیه رشد مداوم تراز تجاری مشاهده می‌شود.
در سال ۲۰۰۹ کاهش ۱۷٫۱ درصدی در تراز تجاری میان دو کشور در مقایسه با سال قبل رخ داد. در این سال حجم صادرات روسیه ۱۳٫۴ درصد و واردات از ایران ۴۶٫۸ درصد کاهش یافت. سهم ایران در تجارت خارجی روسیه در مقایسه با سال ۲۰۰۸ با رشد ۰٫۲ درصدی به ۰٫۷ درصد رسید.
در نیمه نخست سال ۲۰۱۰ در مقایسه با مدت زمان مشابه سال قبل، حجم مبادلات تجاری بین ایران و روسیه ۱۱٫۲ درصد کاهش یافت ( از ۱۴۵۲٫۸ میلیون دلار آمریکا به ۱۲۹۰٫۹ میلیون دلار آمریکا). حجم صادرات ۱۲٫۶ درصد کاهش یافت اما واردات از ایران ۶ درصد رشد داشت.
وضعیت اقلام تجاری ایران و روسیه تفریبا از سال ۲۰۰۰ بدون تغییر باقی مانده‌اند.
در فهرست اقلام تجاری دو کشوردر سال ۲۰۰۹ مانند سال قبل از آن فلزات و فراورده‌های آن با ۶۸٫۲۳ درصد در صدر قرار دارد (در سال ۲۰۰۸ – ۶۳٫۳۴ درصد)، چوب و فراورده‌های سلولوزی – ۸٫۰۵ درصد (۵٫۵۷ درصد)، غلات– ۵٫۱۶ درصد (۵٫۰۱ درصد) و سوخت و فراورده‌های حوزه انرژی – ۲٫۸۵ درصد (۵٫۰۴ درصد).
اصلی‌ترین اقلام واردات روسیه از ایران در سال ۲۰۰۹ مانند قبل، محصولات غذایی و خوار و بار – ۸۱ در صد‌ (در سال ۲۰۰۸ – ۵۷ درصد) و خودرو – ۶٫۸ درصد (۲۷ درصد)
از سال ۲۰۰۷ واردکنندگان روسی نسبت به سفارش ماشین‌های ایرانی و قطعات یدکی آن‌ها اقدام می کنند. سهم این خریدها در واردات روسیه از ایران در سال ۲۰۰۸ به ۳۰ درصد رسید. در سال ۲۰۰۹ این خریدها کاهش یافت و سهم این نوع واردات از ایران به ۱۱٫۶ درصد رسید.
در سال ۲۰۰۹ ارزش جریان سرمایه‌ بین روسیه و ایران به ۳۰٫۸ میلیون دلار رسید که ۲۰٫۷ درصد بیش از این شاخص در سال ۲۰۰۸ بود (۲۵٫۵ میلیون دلار). در این مدت ۱۵٫۳ میلیون دلار از ایران وارد روسیه شده بود.
ارزش سرمایه ذخیره مشترک دو کشور بر اساس وضعیت ۲۰۰۹، برابر ۱٫۷۱ میلیارد دلار که از جمله آن می‌توان به سرمایه‌گزاری ۱٫۶۸ میلیارد دلاری ایران در روسیه و سرمایه‌گذاری ۲۷٫۴ میلیون دلاری روسیه در ایران اشاره کرد. بیش از ۸۷ درصد سرمایه‌گذاری ایران در اقتصاد روسیه—سرمایه‌گذاری در بخش تجارت و سایر اعتبارات و ذخایر بانکی است. سرمایه‌گذاری مستقیم ایران دراقتصاد روسیه تا پاان سال ۲۰۰۹ برابر ۱۷۷ میلیون دلار بود. در همین زمان سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های روسی در اقتصاد ایران معادل ۲۷٫۳ میلیون دلار بوده است. هم برای سرمایه‌گذاران ایرانی هم روسی جذابترین بخش بازار، تجارت کلی و خرده و تجارت اتومبیل و لوازم خانگی است که بیش از ۹۰ درصد سرمایه را جذب می‌کند.

در سطح بالا
در زمان ملاقات روسای جمهوری ایران و روسیه در تهران در تاریخ ۱۶ اکتبر ۲۰۰۷، طرفین بر عزم هر دو کشور برای افزایش همکاری‌های اقتصادی تجاری تاکید کردند. بر همین اساس، برای استفاده از ظرفیت‌های موجود برای افزایش همکاری‌ها در حوزه اقتصاد توافقی برای انعقاد چندین قرارداد بین دولتی در خصوص همکاری‌های اقتصادی- تجاری حاصل شد.
در راستای اجرای توافقات سران دو کشور، در جریان نشست کمیسون همکاری‌های اقتصادی روسیه- ایران در شهر مسکو در تاریخ ۱۳ دسامبر ،۲۰۰۷ پیشنویس توسعه دراز مدت روابط تجاری- اقتصادی، صنعتی و همکاری‌های فنی – تکنیکی بین روسیه و ایران امضا شد. علاوه بر این، ۱۳ دسامبر ۲۰۰۷ دولت ایران و روسیه توافق‌نامه‌ای در خصوص همکاری‌ در حوزه توریسم امضا کردند.
بستر حقوقی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی بین روسیه و ایران نیز در حال گسترش است. در همین راستا در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۷ پیشنویس همکاری برای برابرسازی استانداردها و معیارهای دو کشوربین سازمان فدرال استاندارد روسیه و سازمان استاندارد و کنترل کیفیت ایران منعقد گردید.
در نشست سازمان همکاری‌های شانگهای در آستانه در اکتبر ۲۰۰۸ دیداری نیز بین ولادیمیر پوتین و معاون اول رئیس جمهوری ایران، پرویز داوودی برگزار شد که در آن دو طرف مسائل همکاری های دو طرفه در حوزه‌های انرژی، نفت و گاز و خدمات بانکی را مورد بحث وبررسی قرار دادند. در اکتبر ۲۰۰۹ محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهوری ایران در هشتمین نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای در پکن شرکت کرد. به پیشنهاد هئیت ایرانی که با حمایت هئیت روسیه نیز همراه شد، مسئله ایجاد سازمان همکاری‌های اقتصادی حوزه خزر مورد بررسی قرار گرفت. بررسی این پیشنهاد برای ارزیابی همه‌جانبه آن در دست کارشناسان در حال انجام است.

راه حل‌ها و طرح‌ها
کمیسیون دایمی تجارت ایران- روسیه با هدف جهت دهی به روابط تجاری کمپانی‌ها، سازمان‌های روسی و ایرانی ایجاد شده است.
تا کنون هشت نشست میان طرفین عضو این کمیسیون انجام شده است. هشتمین نشست در ۲۹ و ۳۰ نوامبر ۲۰۰۹ در تهران برگزار شد. در این جلسه طرفین مسائلی که قبلا در مورد آن توافق شده بود را مورد بحث وبررسی قرار دادند.
در این بین باید در نظر داشت که مسائلی نظیر تحریم‌های شورای امنیت، تحریم‌های یکجانبه اتحادیه اروپا و آمریکا بر روابط تجاری ایران و روسیه تاثیر منفی گذاشته است.

منبع: / سایت / روسیران ۱۳۸۹/۱۱/۱۷
نویسنده : الکساندر کارپیچ
نام

رایانامه