مسجد ملک زوزن
موضوع : ایران‌شناسی | خراسان شمالی

مسجد ملک زوزن

مسجد ملک زوزن مربوط به قرن هفتم هجری قمری است و در شهرستان خواف، بخش جلگه زوزن، روستای متروکه واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ با شمارهٔ ثبت ۳۴۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این مسجد یکی از قدیمی‌ترین بناهای ایرانی است که در تزیین نمای خارجی آن از کاشی‌های دو رنگ استفاده شده است. به همین دلیل برخی از محققان این مسجد را متعلق به کاخ ملک زوزن می‌دانند.
تاریخچه
قوام‌الدین مویدالملک ابوبکر علی الزوزنی یکی از رجال نامدار دوران سلطنت خوارزمشاه علاءالدین محمد بن تکش بود. هنگامی که ایالت کرمان به نام خوارزمشاه فتح شد، ملک زوزن حاکم آن‌جا شد و چند سال بعد درگذشت. او در زوزن یک قصر باشکوه بنا کرد.
معماری
مسجد ملک زوزن از نوع مساجد دو ایوانی با پلان مستطیل شکل است. ایوان قبله در ضلع جنوبی مسجد و ایوان شمالی در ضلع مقابل آن قرار دارد. در دو طرف ایوان‌ها، شبستان‌هایی با طاق‌های جناغی و گنبدهای عرقچینی قرار دارد.
مصالح اصلی مسجد آجر و ملات است و در تزیین آن از کاشی‌های فیروزه‌ای و لاجوردی استفاده شده است. کتیبه‌های کوفی و آجری نیز در تزیین مسجد به کار رفته است.
اهمیت
مسجد ملک زوزن یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی ایران است که از نظر معماری و تزیینات از ارزش بالایی برخوردار است. این مسجد همچنین سند معتبری از تاریخ و فرهنگ ایران در قرن هفتم هجری قمری است.

نظر شما