موضوع : دانشنامه | ش

منیر شاهرودی فرمانفرمائیان

 منیر شاهرودی فرمانفرمائیان

(زاده ۱۶ آذر ۱۳۰۱ قزوین – درگذشته ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ قزوین) نقاش و گردآورنده هنر مردمی

او در ۸ سالگی به همراه پدرش محمدباقر شاهرودی که به نمایندگی مجلس شورای ملی شده بود، به‌تهران آمد و از سال ۱۳۲۳ تا ۱۳۲۵ در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تحصیل کرد.
آشنایی‌اش با منوچهر یکتایی نقاش و شاعر که بعدها با او ازدواج کرد، مسیر زندگی‌اش را تغییر داد. وی در سال ۱۳۲۴ به نیویورک رفت و از ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۸ در مدرسه طراحی پارسونز در رشته تصویرسازی مُد و دانشگاه کرنل ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۰ به تحصیل پرداخت.
در میانه دهه ۱۳۳۰ به‌عنوان تصویرگر مُد برای نشریات تاون، کانتری و گلامور طرح پوشاک می‌کشید و به‌عنوان گرافیست تجاری و طراح پوشاک برای فروشگاه‌های بزرگ کار می‌کرد. 
او پس از جدایی از همسرش، با ابوالبشر فرمانفرمائیان، دانشجوی حقوق دانشگاه کلمبیا ازدواج کرد و نام خانوادگی او را به‌عنوان نام هنری‌اش برگزید. 
درسال ۱۳۳۶ به ایران بازگشت و برخی از آثارش در دوسالانه ونیز ۱۹۵۸ به نمایش درآمد و یک نقاشی انتزاعی از او نیز، در نخستین درسال ۱۳۳۷ به نمایش درآمد و مدال طلا گرفت.
او مجموعه‌ای بیش از ۶۰ نقاشی قهوه‌خانه‌ای، بیش از هزاران قطعه نقاشی پشت شیشه، انبوهی از جواهرات نقره‌ای ترکمن‌ها، شماری دَر، قاب‌های پنجره و پانل‌های دیواری نقاشی‌شده گردآوری کرد. در چهارمین دوسالانه تهران درسال ۱۳۴۳ بار دیگر یک نقاشی انتزاعی از او به تماشا درآمد و با همان اثر در دوسالانه ونیز آن سال نیز شرکت کرد. سال بعد در «نمایشگاه پاله دو کنگره» در مونت‌کارلو شرکت کرد و نمایشگاهی به همراه پرویز تناولی در «انجمن فرهنگی ایران و ایتالیا» برپا کرد. درسال ۱۳۴۵ در پنجمین دوسالانه تهران، یکی از نقاشی‌های پشت شیشه‌اش به نمایش درآمد.
در این سال‌ها او چند اثر آینه‌کاری برای اماکن عمومی ساخت. نمونه این آثار «پانل‌هایی بزرگ برای هتل لاله» «دو آینه بزرگ برای فرهنگ‌سرای نیاوران» «یک پانل اتاق خواب در کاخ نیاوران» «یک مجسمه برای باغ موزه فرش ایران» و آثاری برای خانه‌های شخصی بودند.
پس از انقلاب، خانه و بسیاری از آثارش مصادره شد، ناگزیر بار دیگر برای ۲۶ سال راهی نیویورک شد و به تکه‌چسبانی و طراحی فرش و پارچه پرداخت. در سال ۱۳۸۳ با بازگشت دوباره به ایران، کارگاه هنری‌اش را گشود و بر روی آثاری که در دهه ۱۳۵۰ ارائه داده بود، متمرکز شد. برای نخستین‌بار پس از انقلاب، اثر حجمی از وی با عنوان «آب روشنایی است» در «نمایشگاه باغ ایرانی» به نمایش درآمد. در سال ۱۳۹۴ او نخستین هنرمند ایرانی شد که آثارش در یک نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم نیویورک به نمایش درآمد. در ۲۴ آذر ۱۳۹۶ تالار دائمی منیر فرمانفرمائیان در باغ موزه نگارستان گشایش بافت. بهمن کیارستمی فیلم مستند"منیر" را درباره این هنرمند ایرانی ساخته است.
منیر فرمانفرمائیان در ۹۷ سالگی درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت فاطمه قزوین به‌خاک سپرده شد.

نظر شما