عکس از ابوالفضل عرب

قلعه رستم زابل یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و باستانی در استان سیستان و بلوچستان است که در شهرستان زابل و در فاصله ۱۲ کیلومتری از این شهر واقع شده است. این قلعه در دوران ساسانیان ساخته شده و به عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی این دوره محسوب می‌شود.

قلعه رستم زابل بر روی یک تپه طبیعی ساخته شده است و دارای مساحتی بیش از ۱۱ هکتار است. این قلعه از دو بخش اصلی تشکیل شده است: بخش اول شامل دیوارهای دفاعی و بخش دوم شامل ساختمان‌های داخلی قلعه است. دیوارهای دفاعی قلعه از خشت خام ساخته شده‌اند و دارای برج‌های دیده‌بانی متعددی هستند. ساختمان‌های داخلی قلعه نیز شامل برج‌های نگهبانی، اصطبل‌ها، انبارها، و ساختمان‌های مسکونی هستند.

قلعه رستم زابل در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این قلعه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در استان سیستان و بلوچستان است و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.

تاریخچه قلعه رستم زابل

تاریخ دقیق ساخت قلعه رستم زابل مشخص نیست، اما با توجه به شواهد موجود، این قلعه در دوران ساسانیان ساخته شده است. در دوران ساسانیان، زابل یکی از مهم‌ترین شهرهای ایران بود و به عنوان یکی از مراکز مهم تجاری و نظامی این دوره محسوب می‌شد. قلعه رستم زابل به عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی این دوره در زابل ساخته شد تا از این شهر در برابر حملات دشمنان محافظت کند.

معماری قلعه رستم زابل

قلعه رستم زابل از دو بخش اصلی تشکیل شده است: بخش اول شامل دیوارهای دفاعی و بخش دوم شامل ساختمان‌های داخلی قلعه است.

دیوارهای دفاعی

دیوارهای دفاعی قلعه رستم زابل از خشت خام ساخته شده‌اند و دارای مساحتی بیش از ۲ کیلومتر هستند. این دیوارها دارای برج‌های دیده‌بانی متعددی هستند که در فواصل منظمی در طول دیوارها قرار گرفته‌اند. برج‌های دیده‌بانی برای نظارت بر اطراف قلعه و هشدار دادن در صورت وقوع حمله ساخته شده بودند.

ساختمان‌های داخلی قلعه

ساختمان‌های داخلی قلعه رستم زابل شامل برج‌های نگهبانی، اصطبل‌ها، انبارها، و ساختمان‌های مسکونی هستند.

برج‌های نگهبانی

برج‌های نگهبانی قلعه رستم زابل برای محافظت از قلعه در برابر حملات دشمنان ساخته شده بودند. این برج‌ها در ارتفاعات مختلف دیوارهای دفاعی قرار گرفته‌اند و دارای دیدی وسیع به اطراف قلعه هستند.

اصطبل‌ها

اصطبل‌های قلعه رستم زابل برای نگهداری از اسب‌ها و سایر حیوانات اهلی ساخته شده بودند. این اصطبل‌ها در نزدیکی دیوارهای دفاعی قلعه قرار گرفته‌اند تا دسترسی به آنها در صورت وقوع حمله آسان باشد.

انبارها

انبارها قلعه رستم زابل برای نگهداری از آذوقه، مهمات، و سایر تجهیزات نظامی ساخته شده بودند. این انبارها در نزدیکی ساختمان‌های مسکونی قرار گرفته‌اند تا دسترسی به آنها در صورت وقوع حمله آسان باشد.

ساختمان‌های مسکونی

ساختمان‌های مسکونی قلعه رستم زابل برای اسکان نظامیان و خانواده‌های آنها ساخته شده بودند. این ساختمان‌ها در داخل قلعه قرار گرفته‌اند و دارای امکاناتی مانند آب و برق هستند.

اهمیت قلعه رستم زابل

قلعه رستم زابل یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و باستانی در استان سیستان و بلوچستان است که اهمیت تاریخی و فرهنگی زیادی دارد. این قلعه به عنوان یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های نظامی در دوران ساسانیان شناخته می‌شود و نشان‌دهنده قدرت و شکوه این دوره است. قلعه رستم زابل همچنین یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در استان سیستان و بلوچستان است و سالانه گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند.